Is de zon schuld aan verandering klimaat?

De wereld wordt geteisterd door extreem weer. Algemeen wordt nog steeds aangenomen dat de mens de oorzaak is van de klimaatverandering en niet de zon. Het klimaat is in de geschiedenis nooit stabiel geweest en de zon speelde daarbij een belangrijke rol. En volgens vele wetenschappers doet hij dat nog steeds.

Sint Maarten is totaal verwoest door orkaan Irma. Houston en Zuid-Azië worden geteisterd door overstromingen en in Spanje mislukken oogsten door extreme droogtes. De gletsjers smelten en de zeespiegel stijgt. ”De extremen zijn wel degelijk gevolgen van de klimaatverandering die we zelf veroorzaken”, schreef de Volkskrant afgelopen maart. Iedere dag vind je in het nieuws wel iets over de heftige weersveranderingen. Het klimaat is op hol geslagen en dat is allemaal de schuld van…. de mens! Tenminste dat beweren de meeste wetenschappers en politici. Maar niet iedereen is het daarmee eens. Genoeg aanwijzingen bewijzen dat de fluctuerende zonneactiviteit de veroorzaker is van de meeste klimaatveranderingen in het verleden. Dat kan ook de oorzaak zijn voor de huidige veranderingen.

Droogtes door klimaatverandering

Paleobioloog Bas van Geel van de Universiteit van Amsterdam is een van die wetenschappers die sceptisch is over de oorzaak van de klimaatverandering . Bij hem schreef ik precies 10 jaar geleden mijn scriptie over de invloed van de zon op de klimaatverandering voor mijn studie Biologie. Hoe denkt Van Geel tegenwoordig over de klimaatkwestie? Hoe heeft de zon invloed op het weer en is de mens of de zon schuld aan de temperatuurstijgingen? Voor zijn conclusies deden hij en andere wetenschappers veel onderzoek naar de klimaatveranderingen in het verleden.

klimaatverandering in het verleden

Iraanse ruiterstammen, de Scythen, bewoonden grote gebieden in eurazie. Ze kwamen plotseling tot grote bloei rond 850 v.Chr. en vergaarden een fabelachtig rijkdom. Volgens Van Geel vond rond diezelfde periode een grote omslag van het klimaat plaats. Het gebied veranderde toen van een halfwoestijn, waar niet te leven viel, in een steppe waar genoeg voedsel was voor dieren en mensen. Aan de andere kant van het continent rond diezelfde tijd gingen de Bronstijd-bewoners in West-Friesland ten onder door vernatting. Boeren bewoonden gedurende honderden jaren daarvoor het gebied, maar dat was nu niet meer mogelijk en ook elders vonden wetenschappers  aanwijzingen dat mensen moesten verhuizen door plotselinge afkoeling en vernatting.

Volgens Van Geel lag een tijdelijke vermindering van zonneactiviteit ten grondslag aan de plotselinge klimaatverandering rond 850 v.Chr. Het klimaat is in de geschiedenis nooit stabiel geweest en de zon speelde in het verleden een belangrijke rol bij deze veranderingen. Maar hoe verandert de zon de weersomstandigheden?

Gerelateerde afbeelding

De Scythen

De activiteit van de zon

De zon heeft verschillende cyclussen (een 11-jarige, 90-jarige, een 200-jarige en een 1500-jarige cyclus) van zonneactiviteit met daarin periodes van zogenoemde zonnemaxima waarbij de zon heel actief is en zonneminima met weinig activiteit. We zitten nu in een periode met weinig activiteit, maar uitbarstingen zijn normaal in deze fase. ”De fase naar een minder actieve zon in de 11-jarige cyclus  produceert vaker grote uitbarstingen”, zegt natuurkundige Rodney Viereck van NOAA. Cyclussen van een actieve naar een minder actieve zon hebben altijd bestaan.

Zonneactiviteit

Tegenwoordig hebben we instrumenten die de zonnenergie meten. Voor data van vroeger moeten wetenschappers kijken naar geschriften waar de zonnevlekken staan beschreven. Hoe actiever de zon hoe meer zonnevlekken. Wetenschappers onderzoeken ook hout, ijs en aardlagen om te kijken naar de hoeveelheid koolstof-14 die in het verleden in de atmosfeer aanwezig was. Hoe meer koolstof-14 op aarde, hoe minder actief de zon (Zie kader hieronder ‘hoe wordt de zonneactiviteit van het verleden bepaald?’). Als de zon minder actief is wordt minder UV uitgezonden en minder ozon gevormd, volgens natuurkundige Joanna Haigh. Als er minder ozon wordt gevormd leidt dit tot verandering in temperatuur en verandering in de atmosferische circulatie.


Hoe wordt de zonneactiviteit van het verleden bepaald?

Als de zon actief is dan houdt de zonnewind veel van de kosmische straling tegen die hier op aarde komt. In tijden dat de zon minder actief krijgen we meer kosmische straling. Koolstof-14 (14C) wordt gevormd onder invloed van straling uit de ruimte. Dus hoe actiever de zon is hoe minder straling uit de ruimte en hoe minder 14C in onze atmosfeer komt. 14C wordt opgenomen door planten en  bomen. Hoe actief de zon in het verleden was, kunnen wetenschappers zien aan het 14C gehalte in onder andere hout. Door bijvoorbeeld te kijken naar de jaarringen kan men de hoeveelheid 14C  bepalen die in een bepaalde periode in de atmosfeer aanwezig was. 


CO2 uitstoot

Is de zon of de mens de boosdoener?

Veel wetenschappers zijn het erover eens dat de zon in het verleden het klimaat bepaalde. De laatste eeuw heeft de mens veel gassen in de atmosfeer uitgestoten, maar ook de activiteit van de zon is nog nooit zo hoog geweest in de laatste 10.000 jaar als in de laatste helft van de vorige eeuw. Dus de grote vraag onder wetenschappers: Is de zon verantwoordelijk voor de  opwarming van de aarde, of is de oorzaak te vinden bij de activiteiten van de mens?

”We kunnen binnenkort een ijstijd verwachten”, zei Van Geel 10 jaar geleden al tegen me. Zijn mening is niet veranderd. ”Het is belangrijk om te weten dat de gemiddelde wereldtemperatuur al zo’n 15 jaar niet meer toeneemt, afgezien van el Nino pieken”, zegt hij tegen me met een verwijzing naar de website van NASA wetenschapper Roy Spencer. De activiteit van de zon is al een tijd afgenomen, maar onder andere de oceanen hebben een dempend effect omdat ze nog warmte afgeven. Het duurt nog een tijdje voordat we de afkoeling merken. Volgens Van Geel (en vele andere wetenschappers) is de zon de grootste veroorzaker van de huidige klimaatverandering.

Ijstijd?

Zon wordt onderschat

Toch wordt de zon onbelangrijk gevonden door het IPPC (Het orgaan dat gaat over klimaatverandering en overheden adviseert). Van Geel hekelt de houding van deze instantie die de rol van CO2 op het aardse klimaat overschat en die van de zon onderschat. Veel wetenschappers en politici gaan mee in de mening van het IPCC. ”Je kunt niet aan wetenschappers zien waar ze staan in deze kwestie. Sociale druk (om je te conformeren aan het IPCC standpunt) is onmiskenbaar. Wie jong is en een wetenschappelijke carrière wil kan zich beter niet ontpoppen als een klimaatscepticus”, zegt Van Geel. Maar moeten we de CO2 uitstoot dan helemaal niet serieus nemen?

CO2 uitstoot moet wel minder

Koop nu geen Mustang in plaats van een Prius, want Van Geel is wel van mening dat we de CO2  uitstoot moeten verminderen. Het veroorzaakt onder andere een verzuring van de oceanen en fossiele brandstoffen leiden tot milieuvervuiling. En, zo schrijft hij in een artikel, misschien leidt een sterk oplopend CO2 -gehalte wel tot dramatische opwarming.

Toekomst zal het uitwijzen

Op de grote vraag of er de afgelopen 10 jaar meer bewijzen voor Van Geels theorie zijn gekomen antwoordt hij: ”Het is aan ‘moeder natuur’ om te laten zien welke factoren belangrijk zijn. Na een 2e helft vorige eeuw met zeer hoge zonne-activiteit zijn we nu aangeland in een periode van verminderde activiteit. Opwarming en afkoeling kost tijd, dus in de komende jaren gaan we zien of de temperatuur mee omlaag gaat.” Ik ben benieuwd. Feit is dat het klimaat verandert, of dat nou komt door de zon of door de mens.

Voor wetenschappelijke info kijk dan op de website van NIPCC en IPCC

Het boek False Alarm is bedoeld voor de bezorgde burger die alle kanten van het klimaatprobleem wil leren kennen, niet alleen die van de opwarmingsalarmisten die momenteel de media domineren. Het boek ‘Hoe gaan we dit uitleggen’ beschrijft de potentiële gevolgen van klimaatverandering, met zowel historische context als toekomstperspectieven. 

Please follow and like us:

Dit vind je misschien ook leuk...

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *