Waarom heeft Papoea geen ‘civilisatie’?
Hier zit ik gezellig in de bus met de Papoea’s
Wat is de oorzaak dat Papoea geen civilisatie heeft? Komt het door omgevingsfactoren of ligt het aan de bevolking zelf? Is het iets genetisch? De meningen hierover zijn verdeeld.
Ik ben ooit in Papoea geweest. Wat een andere wereld. De mensen hebben totaal andere normen en waarden dan wij. Ze kennen geen privacy, komen in je personal space en graaien de koekjes uit je hand. Zonder schaamte staren ze je urenlang aan of ze proberen je armbandje van je pols te trekken. Ze hebben wel humor, maar toch heb ik me nog nooit zo vervreemd gevoeld van andere mensen. Is dit een andere civilisatie? Ik zoek de definitie op:
Civilisatie: Beschaving heeft een verscheidenheid van betekenissen met betrekking tot de menselijke ontwikkeling. Het kan verwijzen naar de algemene ontwikkeling van individuen of groepen, maar ook naar maatschappij met een bepaalde mate van complexiteit.
De meeste Papoea’s hebben natuurlijk geen westers onderwijs gehad en hebben dus in onze ogen geen algemene ontwikkeling. Ook hun maatschappij heeft een mindere mate van complexiteit. Volgens bovenstaande definitie zijn ze dus minder geciviliseerd. Maar hoe komt dat? Hoe komt het dat wij internet, vliegtuigen en ‘civilisatie’ hebben en zij nog steeds jager-verzamelaars zijn? Is het genetisch of spelen andere oorzaken een rol?
Omgevingsfactoren
Volgens hoogleraar in de geologie Jared Diamond liggen de verschillen niet in de mens, maar in zijn omgeving. In zijn boek Guns, germs and steel legt hij uit dat de geografische ligging en het klimaat van een gebied een belangrijke rol speelden op de ontwikkeling van civilisatie. In Eurazië kwamen meer wilde planten en dieren voor die zich leenden voor domesticatie waardoor de landbouw zich sneller ontwikkelde. Ook was er meer voedsel aanwezig voor opslag en vervoer. Niet iedereen hoefde zich met de productie van voedsel bezig te houden waardoor tijd was voor nieuwe uitvindingen zoals het schrift, buskruit en het wiel. Vakspecialisten en hiërarchie ontstonden, kennis werd makkelijker verspreid en oorlogen gewonnen.
https://www.youtube.com/watch?v=mxzAdLkgNqI
Na een paar dagen heb ik meerdere Papoea’s ontmoet en het viel me op dat de jongere generaties die naar school waren geweest wel ‘geciviliseerd’ en slim (op de westerse manier) waren. Zij kenden wel personal space, privacy en leken in mijn westerse ogen meer op ons. Daarom denk ik ook niet dat het genetisch is. Maar verschillen we genetisch dan helemaal niet van elkaar? Zeker wel; de evolutie van de mens is echt niet gestopt, maar of we zoveel van elkaar verschillen dat het de hoofdoorzaak is van de mate van civilisatie geloof ik niet.
Genen
Toch zijn er mensen die daar anders over denken. Bijvoorbeeld Nicholas Wade, wetenschappelijk auteur van de New York Times. Volgens hem is al ons gedrag genetisch bepaald dus ook sociaal gedrag en daardoor economisch succes. Hij denkt dat deze eigenschappen genetisch verschillen per ras. Het is genetisch bepaald dat mensen van een stam geen mensen van buitenaf vertrouwen en daardoor geen centraal gezag accepteren maar wel gezag binnen een stam. Dat is volgens hem de oorzaak waarom Papoea’s nog steeds jager-verzamelaars zijn en wij een moderne economie hebben. In zijn boek ‘A troublesome inheritance‘ verklaart hij zich nader en aan de hand van voorbeelden onderbouwt hij zijn theorie. Zo verklaart hij waarom de chinezen het financieel zo goed doen in Azië of waarom de Joden goed in handel zijn.
Het laatste woord over de oorzaak van verschillen in civilisatie is nog niet gezegd. We weten wel dat gedrag wordt bepaald door zowel de genen als de omgeving. Om te weten te komen hoeveel % van ons gedrag genetisch bepaald is kun je mijn blog lezen Waarom ben ik ik.
Lees het interview van NRC met Jared voor meer info over zijn theorie.
Guusje Hoek
1 reactie
[…] kanker. Mijn verleden heeft ook mijn gedrag bepaald. Misschien was ik heel anders geweest als ik in Papoea was opgegroeid. En dat alles gebeurt terwijl mijn genen hetzelfde blijven. Andere voorbeelden van […]